BORCULO – Het aantal meldingen voor paasvuren in de Achterhoek is dit jaar een stuk lager dan vorig jaar. Dat blijkt uit een rondgang door Omroep Gelderland langs een aantal Achterhoekse gemeenten. Door stikstofproblemen, hoge kosten, een tekort aan vrijwilligers en andere wet- en regelgeving komen organisatoren van paasvuren in de problemen. Organisatoren en particulieren lijken zich niet te willen branden aan alle regels en bouwen geen paasvuur meer.
In Meddo bij Winterswijk wordt weer hout opgehaald. “De stapel begint al mooi te groeien”, zegt Rick Tiggeloven van Vuurfestival Meddo. Het is voor het laatst dat de mannen hout verzamelen voor de bouw van de Poasboakes. “Het voelt nog niet zo, maar we stoppen er inderdaad mee. We krijgen niet meer vrijwilligers en het kost ons heel veel tijd om het allemaal te organiseren. Daarnaast willen uiteindelijk ook niet door overheden gedwongen worden om te stoppen en daarom stoppen we zelf.” Desondanks willen ze er dit jaar een mooi spektakel van maken.
Sterke daling aantal meldingen
In Meddo is het voor het laatst en in Gorssel hebben ze vandaag besloten om dit jaar geen paasvuur te organiseren. “Het is allemaal niet heel erg makkelijk”, zegt Eva Meijer. “Toen onze sponsor die ons helpt met het bouwen van het paasvuur liet weten ons dit jaar niet te kunnen helpen, moesten we besluiten dit jaar niets te organiseren.” Wellicht komt er volgend jaar wel een paasvuur, maar daarover doet Meijer geen uitspraken. Op sommige plekken in de Achterhoek is helemaal geen paasvuur. We hebben in de gemeenten Berkelland, Bronckhorst, Lochem, Aalten, Oost-Gelre en Winterswijk gevraagd gevraagd om cijfers. De afgelopen vijf jaar is daar een duidelijke daling te zien. Het aantal kan nog wel iets oplopen, want er is nog tijd voor de paasvuren om een melding te doen. Bekijk de video met meer info:
Natura 2000-gebied
Andere organisaties willen de traditie kostte wat kost instant houden. Zoals in Barchem. Daar gaat het niet heel makkelijk worden om dat voor elkaar te krijgen. De berg met hout komt namelijk niet heel erg ver van Natura 2000-gebied Stelkampsveld te liggen. Het Barchems paasvuur kent al een lange traditie. “We zijn de afgelopen weken stukken tegengekomen met informatie waarop staat dat het paasvuur hier in 1990 al was”, vertelt Gert Tessemaker. Hij is één van de drijvende krachten. Die stukken bladeren ze niet voor hun lol door. “Nee, omdat we op een steenworp afstand van Stelkampsveld liggen, moeten we een stikstofberekening hebben. We hebben afgelopen week uitleg gehad van de provincie Gelderland en het gaat mijn pet te boven”, zegt hij. “Maar gelukkig hebben we iemand binnen ons bestuur die het wel begrijpt en er nu mee aan de slag is.”
Stikstofberekening verplicht
Voor het verkrijgen van de juiste papieren om het paasvuur te mogen ontsteken moet de organisatie verschillende dingen aantonen. “In de stikstofberekening moeten we aantonen dat ons paasvuur al meer dan 20 jaar bestaat. Daarnaast moeten we aantonen dat we minder hout verstoken dan toen. Op die manier reduceren we de stikstofuitstoot al.” In de praktijk betekent dat: de bouw van een kleiner paasvuur.
Niet alleen in Barchem moeten ze voldoen aan deze eis. De provincie Gelderland benadrukt dat alle organisatoren van paasvuren een dergelijke Aerius-berekening moeten hebben. “Mocht de provincie een handhavingsverzoek krijgen dan kan de provincie snel antwoorden met betreffende berekening. Stel er komt bij ons een handhavingsverzoek binnen en er blijkt op dat moment geen Aerius-berekening te liggen, dan kan de rechter per direct het evenement stopzetten. Dat willen we natuurlijk voorkomen”, laat woordvoerder Christel de Jong weten. Er zijn tot nu toe slechts enkele berekeningen bij de provincie binnengekomen.
‘Paasvuur is jus op de stamppot’
Of het paasvuur op de locatie aan de Molenweg in Barchem ontstoken mag worden, dat weten ze nog niet. Maar dat er een paasvuur ontstoken wordt, dat weten ze zeker. “Deze tradities zijn heel waardevol. Dat is niet in geld uit te drukken, maar wel in beleving en leefbaarheid. Het draagt bij aan de saamhorigheid. Je moet zuinig zijn op die tradities. Het zijn van die kleine dingen die het juist doen in de kleine kernen en buurtschappen”, zo legt Tessemaker uit. “Wij zoeken uiteindelijk net zo lang tot er een oplossing komt. En dat paasvuur komt er zeker.” En daar heeft hij zeker een punt, want paasvuren en Oost-Nederland zijn een eenheid. Ze horen bij elkaar zoals voor niet-oosterlingen de paashaas en paaseieren bij deze Christelijke feestdag horen. “Het is een traditie die door vrijwilligers wordt georganiseerd en in de benen wordt gehouden”, zegt Ineke Strouken. Ze is de expert in Nederland op het gebied van tradities en cultureel erfgoed. “Paasvuren hebben het al heel lang moeilijk en dat komt met name door vele regelgeving. De overheid maakt het deze vrijwilligers steeds moeilijker. Ze moeten steeds meer verantwoordelijkheid dragen, maar de vraag is of ze daaraan kunnen voldoen. Als je het mij vraagt moeten deze vrijwilligers geholpen worden, want tradities zijn de jus op de stamppot.”
Hulp van overheid
De Gelderse overheden lijken het belang wel degelijk in te zien van de traditie. Ze helpen de organisatoren waar mogelijk. De provincie heeft verschillende bijeenkomsten georganiseerd en ook komende woensdag is er nog een online bijeenkomst. “Bij de eerste bijeenkomst zijn meer dan 40 personen geweest. Dat waren zowel paasvuurorganisatoren, als medewerkers van de gemeenten. Zeker in gemeenten met bijvoorbeeld maar 1 paasvuur, zie je dat de gemeente actief de organisatoren helpt met rondkrijgen van de evenementenvergunning en het maken van een stikstofberekening”, laat woordvoerder De Jong weten. Naast de informatiebijeenkomsten krijgt de provincie ook telefoontjes binnen. “Organisatoren spreken vooral hun angst uit voor het niet doorgaan van hun paasvuur. Dat willen we juist wegnemen, door ze tijdig te informeren over de stappen die ze moeten nemen”, aldus De Jong.
Door Davie Kleine Geunnewiek en Melanie Lokate van Omroep Gelderland.
