Zijn de voorwaarden betreft energietoeslag wel rechtvaardig te noemen?

BERKELLAND – Mijn eerste stuk over de energietoeslag (gepubliceerd op NUB 28-10-2022) deed nogal wat stof opwaaien. Zowel de burgemeester, wethouders als persvoorlichter kwamen in actie. Er kwam een ‘officieel’ statement van Gemeente Berkelland waarin ze duidelijk maakten dat de inwoners van Berkelland NIET benadeeld worden. Want, zo stelde de gemeente, op de site voor Fijnder worden bedragen gehanteerd EXCL vakantietoeslag en op de pagina van de Rijksoverheid zijn de bedragen INCL vakantietoeslag. Ok, fair enough. Toch zijn er mijn inziens wat struikelblokken die er voor zorgen dat de hardwerkende midden en lagere inkomens wel degelijk worden benadeeld. We houden voor dit verhaal voor het gemak de richtlijnen van Fijnder aan omdat de bewoners van Berkelland hier de toeslag van zouden ontvangen. Fijnder stelt dat wil je in aanmerking komen voor de energietoeslag dan geldt voor mensen onder de AOW leeftijd:

Alleenstaande (ouder) E1256,08 = Netto maandinkomen- exclusief vakantietoeslag.

Toch is er bij mij een praktijkgeval bekend die heeft laten zien dat de vakantietoeslag wel is meegerekend. Vindt Fijnder dit dan toch inkomen? Want een toeslag is toch een toeslag? Door de Belastingdienst wordt het volgende gezegd over een toeslag: […]Toeslagen tellen niet als extra inkomen en mogen niet worden meegenomen in de berekening van uw toetsinkomen[…] De toeslagen zorgtoeslag, kindgebonden budget, kinderopvang toeslag en huurtoeslag ontvangt u van de Belastingdienst als aanvulling op uw inkomen omdat u onder een bepaalde inkomensgrens valt. Ook deze toeslagen tellen niet als extra inkomen en mogen niet worden meegenomen in de berekening van uw toetsinkomen. Op de vraag of vakantietoeslag nu wel of geen loon is wordt het volgende gezegd: Vakantietoeslag: Officieel is vakantiegeld het normale loon dat een werknemer ontvangt tijdens zijn vakantie. Dit is dus dubieus en discutabel. Is het nu een toeslag of loon? Hoe dan ook, Fijnder is duidelijk. Ze hanteren het bedrag exclusief vakantietoeslag. Dus moet het bedrag van het inkomen af. Als ze deze voorwaarde consequent zouden hanteren zou dit voor de vrouw in de betreffende casus betekenen dat ze wel recht heeft op de energietoeslag.

Toeslag of inkomen?
In een andere casus wordt de onregelmatigheidstoeslag meegerekend als inkomen. De gedupeerde in kwestie houdt zonder deze toeslag netto E1181,21 over. Om toch nog een beetje te kunnen leven werkt zij in de avonden en in de weekenden. En hiervoor wordt zij gestraft omdat ze daardoor net boven de gestelde norm uitkomt. Bizar, zeker gezien eerder genoemde toelichting van de Belasting. Wanneer ik opnieuw te rade ga bij de Belasting over wat nu daadwerkelijk onder inkomen wordt verstaan kom ik achter het volgende: Inkomsten uit werk, inkomsten van uw partner en bijvoorbeeld alimentatie, studiefinanciering of inkomen uit het buitenland. Inkomen uit uitkering, bijvoorbeeld WW bijstandsuitkering over uitkering bij ziekte, pensioen bijvoorbeeld AOW of bedrijfspensioen. Maar ook andere inkomsten zoals alimentatie voor uzelf, bijverdiensten als freelancer of gastouder. Inkomsten uit verhuur eigen woning telt ook als inkomen.- Toch wordt gezegd dat onregelmatigheidstoeslag inkomen is. Zo gaan wij dus met onze zorgmedewerkers om waar we nog niet zo lang geleden voor stonden te applaudisseren. Weet u nog?

Bonus
Dan krijgen we het punt BONUS. Want je werkt hard voor je geld en het is natuurlijk ontzettend prettig, zeker in deze dure tijden, dat je harde werk wordt beloond. Toch? Maar wat is de definitie van een bonus nu eigenlijk?
– Een bonus is een extra uitkering die je bovenop je vaste salaris krijgt. Je ontvangt dit extraatje als beloning voor het behalen van persoonlijke, team- en/of organisatiedoelstellingen. Een bonus wordt ook wel een prestatiebeloning of een variabele beloning genoemd. –

Toch blijkt in de praktijk dat je die (eenmalige) beloning knetterhard wordt meegeteld als inkomen en daarmee je recht op een andere ‘beloning’ verspeelt. Een ander punt is dat de jaarlijkse belastingteruggave wordt meegerekend als inkomen.

-‘ Over uw loon of uitkering wordt belasting ingehouden. Afhankelijk van uw persoonlijke omstandigheden kunt u mogelijk een deel van die belasting terugkrijgen. Bijvoorbeeld als u kinderen hebt, studeert, of niet het hele jaar hebt gewerkt.’- Zo vertelt de site van de Belastingdienst. Maar wanneer je kinderen hebt, studeert of niet het hele jaar hebt gewerkt, dan is het vaak zo dat men de eventuele belastingteruggave heel hard nodig heeft om de achterstallige rekeningen te betalen. Of, goh, laat ik eens iets anders noemen; je gebruikt het om de huidige rekeningen en peperdure boodschappen mee te betalen.

Dus je kan je, zeker in de huidige situatie, afvragen of dit alles redelijk of zelfs menselijk te noemen is. Daarnaast, in welke maand krijg je ook alweer de belastingteruggave op je rekening? -Heb je vóór 1 april 2022 je aangifte ingediend, dan krijg je uiterlijk 1 juli een bericht van de Belastingdienst over of je geld terugkrijgt. Als dit het geval is, wordt de teruggave meestal binnen vijf werkdagen uitbetaald.- Dit betekend dat de meeste mensen dit jaar waarschijnlijk in juli (zomer= geen of lage energiekosten) hun teruggave hebben ontvangen. Wanneer begint de winter ook alweer, wanneer doen we de kachel ook alweer aan?

Onlogisch
-Telt het spaargeld ook mee? Nee. Uw vermogen heeft geen invloed op de energietoeslag en telt niet mee. Onder vermogen wordt ook verstaan het huis waarin je woont.- Dus je kan in een royaal huis wonen dat al volledig energiezuinig is met 200.000 euro op de bank (bijvoorbeeld door een erfenis) alsnog aanspraak maken op die 1300 euro energietoeslag.

Resultaatverplichting
Nu staat er op de pagina van de Rijksoverheid dat het richtlijnen zijn die ze hanteren en dat elke gemeente zelf een invulling mag geven aan deze richtlijnen. Laten we het woord ‘richtlijn’ eens beter bekijken. Wat is een richtlijn juridisch?– Richtlijnen bevatten expliciete, zo veel mogelijk op evidence gebaseerde aanbevelingen en inzichten waaraan […] behoren te voldoen.- Wat is het doel van een richtlijn? -Een richtlijn is geen doel, maar een middel om aan te geven welke handelingen in welke volgorde en onder welke omstandigheden verricht moeten worden opdat de juiste zorg zo goed mogelijk wordt geleverd.-

Is een richtlijn bindend? – Nee, de richtlijn is de enige rechtshandeling die niet-rechtstreeks bindend is. Personen en instellingen kunnen in principe geen rechten aan een richtlijn ontlenen. Maar een richtlijn legt een resultaatverplichting op.

En dat is interessant want wat betekent de term resultaatverplichting: – Ook: resultaatsverbintenis. Een verplichting die een partij op grond van regelgeving of contract aangaat om een afgesproken resultaat te bereiken. De resultaatsverplichting is een verplichting die veel verder gaat dan de inspanningsverplichting.-

Betekent dit dan niet dat de richtlijnen de gemeente verplicht om een bepaald resultaat te behalen? Bijvoorbeeld dat de inwoners niet financieel in de knel komen?

Naar rato 
De energietoeslag… een tegemoetkoming voor de burger, voor de minima. Het klonk zo mooi en positief. Maar we kunnen inmiddels niet anders dan constateren dat er ook vele slachtoffers vallen in de middenklasse en lagere inkomens gaat. Mensen die buiten de absurd lage normen en ‘richtlijnen’ vallen. Dan heb ik het nog niet eens over de MKB’s.  Daarom rijst bij mij de vraag wat erop tegen is om het naar rato te gaan doen? -Wat betekent rato: ‘naar ieders aandeel, in de juiste verhouding, naar evenredigheid’.- Stel dat jij 50 of 100 euro boven de gestelde norm uit komt, en dat wordt gekort op de energietoeslag. Op die manier pak je naar mijn idee een hele grote groep die de hulp ontzettend hard nodig heeft.

Dooie mus
Op woensdag 2 november plaats de Tubantia een stuk waarin Wethouder Betsy Wormgoor (Pvda) verteld dat  Berkelland haar inwoners er niet alleen voor laat staan. Geweldig nieuws zou de lezer denken die niet verder kijkt dan de kop. Maar wie verder leest ziet dat het niets meer is dan een dooie mus. Bij Gemeente Berkelland is het bekend dat 26% van de doelgroep (minima) de aanvraag voor de energietoeslag nog niet heeft gedaan. Daarom dat er nu is gekozen om (extra) 15.000 euro uit te trekken voor communicatie en ondersteuning. Wat betekent dit concreet hoor ik u denken?  […] “Die stap bestaat niet uit extra geld voor de inwoners, maar wel voor extra ambtenaren voor het zogenaamde team vroegsignalering.”[…] “Inwoners kunnen daar met name advies krijgen[..] we kunnen inwoners helpen en meedenken waar nog mogelijkheden liggen om de persoonlijke financiële situatie te verbeteren.” Aldus Wormgoor in het artikel.

Zelfvoorzienend
Als voetnoot wil ik het volgende nog toevoegen. Een maand geleden stelde Omtzigt in een debat het volgende: ‘Nederland wind 20 miljard kuub per jaar. Wij exporteren 17.5 miljard kuub naar het buitenland. Dit alles door middel van vaste contracten die geheim zijn.  Concreet betekent dit dat Nederland volledig zelfvoorzienend kan zijn betreft gas. Toch kiest onze politiek ervoor om peperduur gas in te kopen en zijn burger 30%  tot 40% meer te laten te betalen. De politiek kiest er niet voor om zijn bevolking eerst te voorzien van gas dat gewonnen is in eigen land. In plaats daarvan kiest de landelijke politiek ook nu weer voor het grote geld en de zogenaamde ‘grotere belangen.’ Belangen die boven het belang van de burger gaat. Op zowel landelijk als lokaal niveau. Zoveel is inmiddels duidelijk.

Door Stefanie Kruizinga