GELSELAAR – Erna Rouhof uit Gelselaar gaat zich vanaf nu helemaal toeleggen op het schrijven van levensverhalen en het spreken tijdens uitvaarten. Een rol die lang niet voor iedereen is weggelegd. Wij spraken Erna over haar beroep. Want ja, hoe kom je er zo toe om te gaan spreken tijdens uitvaarten. “Van kinds af aan heb ik het heerlijk gevonden om naar verhalen te luisteren. Na de geboorte van mijn kinderen ben ik gaan schrijven voor verschillende kranten. Het fijnst vond ik het om mensen te interviewen en hun verhaal eerlijk weer te geven. Een oude kennis zonder kinderen vroeg of Han, mijn man, zijn uitvaart wilde regelen. Naaste familie had hij niet meer. Zo kwam het dat ik hem zijn levensverhaal heb laten vertellen. Het uitgewerkte verhaal vond hij prachtig en hij gaf aan dat ik dat zelf bij zijn afscheid mocht vertellen. Al zijn wensen had hij vastgelegd, waardoor ik de plechtigheid in zijn stijl kon invullen. Ik vond het heel mooi om dat voor hem te kunnen doen. Blijkbaar straalde ik dat uit, want na afloop van de plechtigheid werd door de uitvaartverzorger en door meerdere aanwezigen gezegd dat ik hier meer mee moest gaan doen. Ik ben me er toen verder in gaan ontwikkelen en uiteindelijk naast mijn administratieve baan begonnen als spreker” legt Erna uit. Erna richt zich niet enkel en alleen op uitvaarten “Ik noem mezelf levensverhaler. Dus ik schrijf niet alleen voor uitvaarten, maar ook voor andere gelegenheden. Zoals bijvoorbeeld een bijzondere verjaardag of een huwelijks- of dienstjubileum. Ik ga voor de 90ste verjaardag van een oma een boekje maken met haar levensverhaal en de weinige foto’s die er zijn uit haar jonge jaren. Daarvoor voer ik gesprekken met haar kinderen die ook al op leeftijd zijn. Dat vind ik prachtig om te doen. Ik wil ook heel graag met mensen in gesprek die hun eigen verhaal aan mij willen toevertrouwen. Om hun herinneringen vast te leggen. Of toch als voorbereiding op de eigen uitvaart. Alles kan.
Mensen vinden de dood altijd iets heel aangrijpends, is dat niet lastig om in die omstandigheden te werken? “De dood is zo definitief. Alles staat op dat moment in het teken van “nooit meer”. En dat roept emoties op. Als ik bij mensen kom om een levensverhaal op te schrijven mogen alle emoties er zijn. Dat vind ik belangrijk. Nadat mijn man Han is overleden wordt me regelmatig gevraagd of ik het niet moeilijk vind om zo vaak geconfronteerd te worden met rouw. Wanneer ik een verhaal hoor, schrijf of vertel gaat het over de overledene en zijn of haar nabestaanden. Ik ben er dan volledig voor de familie”.
Wanneer Erna bij de nabestaanden komt om alles door te nemen leven deze mensen in een onwerkelijke tijd. Erna neemt alle tijd voor zo’n gesprek “We spreken dan af waar en wanneer we met alle betrokkenen om de tafel kunnen. Wanneer ik voor het overlijden al gesprekken heb gevoerd met de overledene of de familie zoek ik de gegevens die ik al heb erbij. De uitvaartverzorger heeft voor mijn komst al van alles in gang gezet. Wanneer ik kom is dat vaak een moment van rust en een moment om samen stil te staan bij wie de overledene was en wat hij of zij voor iedereen betekent. Er worden herinneringen opgehaald en anekdotes verteld. Dat zorgt vaak, hoe gek het misschien klinkt, voor een beetje ontspanning in de intense periode tussen het overlijden en de uitvaart. Ik luister, schrijf en stel vragen. Als het verhaal klaar is mail ik het ter controle naar de familie. Zij kijkt of alles klopt wat erin staat en of het voor iedereen goed voelt om het verhaal op deze manier te vertellen. Een afscheidsverhaal moet vooral persoonlijk zijn. Het liefst met uitspraken van de overledene zelf. Als diegene dialect sprak, doe ik die uitspraken of desgewenst het hele verhaal ook “in ‘t plat”. De mensen die aanwezig zijn moeten de overledene herkennen in het verhaal. Ik vind het mooi wanneer anekdotes boven water komen die niet algemeen bekend zijn. Waardoor zelfs naasten soms verrast worden. Een afscheidsverhaal hoeft niet per se chronologisch te zijn, maar ik vind het wel prettig wanneer er een zekere lijn in het verhaal zit”.
Erna zet uiteindelijk zelf alles op papier. Wanneer is voor haar een uitvaartplechtigheid goed verlopen? “Dat is voor mij wanneer het leven van de overledene op een eerlijke, respectvolle manier
is herdacht en de gedachten en gevoelens van de nabestaanden daarin ook een plek gekregen hebben. Ik vind het belangrijk dat mensen met een goed gevoel terugdenken aan het afscheid van een dierbare. Wanneer ik daaraan mijn steentje kan bijdragen ben ik dankbaar. Bij een mooie uitvaart voel ik de betrokkenheid van de aanwezigen. Dan merk ik dat de gasten meeleven en reageren op wat er verteld wordt. Dat er verbinding is. Daar doe ik het voor. Ik hoor vaak van families dat ze mijn kalmte en rust in manier van spreken fijn vinden. Binnen enkele families heb ik al bij meerdere uitvaarten gesproken. Het is zelfs voorgekomen dat een familie mij belde om te vragen of ik op een bepaalde dag wel kon spreken. Anders had men voor een andere datum gekozen. Dan word ik helemaal warm vanbinnen!
Mensen die mij vragen kunnen rekenen op mijn volle aandacht. Ik neem de tijd om in alle rust iedereen de ruimte te geven. Het uitgewerkte verhaal wordt altijd ter controle voorgelegd. Ook kan ik helpen bij het uitzoeken en eventueel aanleveren van muziek en gedichten. Alles gaat in overleg met de familie en de uitvaartverzorger. Na een uitvaart stel ik een boekje samen met daarin alle verhalen en gedichten die tijdens de plechtigheid zijn voorgedragen. Wanneer er ruimte is, plaats ik ook enkele foto’s of een songtekst van een nummer dat ten gehore gebracht is. Dit persoonlijke, hand gebonden boekje breng ik zelf bij de familie. Dit moment van contact vind ik prettig en belangrijk. Hoewel de rouw nog niet voorbij is, wordt de samenwerking op een mooie manier afgerond”.
